In principe wordt er van gezonde volwassenen in Nederland verwacht dat ze werken voor hun geld. Bijvoorbeeld als ondernemer, maar vaker met een parttime of fulltime baan in loondienst. Toch is er altijd een percentage mensen dat buiten de boot valt en tijdelijk zonder werk zit. Het percentage werkeloosheid onder de beroepsbevolking is een belangrijke graadmeter voor de economie. Wat zijn de huidige cijfers over werkeloosheid en hoe worden die samengesteld?
Hoeveel mensen zijn werkeloos op dit moment?
Het aantal werkelozen wordt op dit moment geraamd op ongeveer 378.000. Dat komt neer op 3,8 procent van de volwassenen die in principe zouden kunnen (of moeten) werken.
Het percentage is de afgelopen maanden weer aan het stijgen nadat het in het tweede kwartaal van 2022 een laagterecord had bereikt. Toen waren slechts 327.000 mensen werkeloos volgens de definitie van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Dat is veel minder dan eind 2013, toen er meer dan twee keer zoveel mensen werkeloos waren in ons land. Toen lag het aantal op maar liefst 793.000 mensen die geen baan konden vinden.
Welke mensen worden als werkeloos beschouwd?
De beroepsbevolking bestaat uit alle volwassen mannen en vrouwen die geen baan hebben of studie volgen, op zoek zijn naar werk en daar ook direct beschikbaar voor zijn.
Iedereen in die groep die op zoek zijn naar werk en op dit moment geen betaalde baan hebben worden meegeteld bij de werkeloosheidscijfers. Dit zijn dus niet alleen mensen die nu een werkeloosheidsuitkering ontvangen (WW), maar bijvoorbeeld ook personen die in de bijstand zitten of zelfs helemaal geen inkomsten hebben.
Wanneer ben je langdurig werkeloos?
Wanneer je langer dan een jaar zonder betaalde baan zit word je als langdurig werkeloos beschouwd. De hoeveelheid mannen en vrouwen die langdurig werkeloos blijven neemt de afgelopen tijd weer toe. Ongeveer 25% van alle werkzoekenden is inmiddels minimaal een jaar bezig met solliciteren. Enkele jaren geleden schommelde dat percentage nog rond de 15%.
Niet elke werkeloze persoon ontvangt een uitkering
Je gaat er wellicht van uit dat iemand die werkeloos is automatisch een uitkering heeft. Bijvoorbeeld via de Werkloosheidswet (WW) of doordat die persoon in de bijstand zit. Dat is echter voor minder dan de helft van de mensen zonder baan het geval.
Wanneer je zelf ontslag neemt vervalt bijvoorbeeld je recht op een WW-uitkering. Ook wanneer je ontslag verwijtbaar is, bijvoorbeeld doordat je op staande voet bent ontslagen, heb je geen recht op een uitkering.
Wanneer je een partner hebt met een goed betaalde baan kun je ervoor kiezen om weg te gaan bij je baas, een eigen bedrijf op te starten of rustig op zoek te gaan naar nieuw werk. Dan kom je wel voor in de werkeloosheidscijfers maar heb je geen uitkering.
Niet iedereen wordt meegeteld bij de werkeloosheidscijfers
Niet iedereen die op dit moment zonder vaste baan zit wordt meegeteld in de statistieken over werkeloosheid. Welke groepen mensen gaat dit bijvoorbeeld om?
1. ZZP’ers die liever een vaste baan willen
Ook ZZP’ers worden natuurlijk niet meegeteld omdat ze ondernemer zijn en op die manier geld verdienen. Echter zijn deze zelfstandigen zonder personeel niet altijd helemaal vrijwillig ondernemer zijn geworden. Niet dat ze daartoe gedwongen werden natuurlijk, maar doordat ze op een bepaald moment geen baan konden vinden besloten veel van hen om ZZP’er te worden. Een deel van deze ondernemers zou liever een functie in loondienst hebben en staat open voor een goed aanbod. Ze zorgen voor druk op de arbeidsmarkt maar worden niet meegeteld in de werkeloosheidscijfers.
2. Gepensioneerden die (weer) willen werken
Een andere groep mensen die niet wordt meegeteld zijn gepensioneerden die nog willen werken. Steeds meer ouderen kiezen ervoor om hun AOW en eventuele pensioen aan te vullen door ook te blijven werken. Dat doen ze meestal parttime omdat een volledige werkweek teveel gevraagd is. Omdat deze mensen niet meer tot de reguliere beroepsbevolking horen worden ook zij niet meegeteld als werkeloos.
3. Studenten zonder bijbaan
Tot slot worden ook studenten die geen bijbaan hebben genegeerd bij het samenstellen van cijfers over werkeloosheid. Deze studenten hebben weliswaar geen betaald werk, maar wel een studie. Daar zijn ze ook het grootste deel van hun tijd aan kwijt. Ze hebben daarom als het goed is ook inkomsten vanuit de studiefinanciering, bijvoorbeeld via het leenstelsel of met een prestatiebeurs.
Ontsnappen aan werkeloosheid: weer aan de slag komen
Wanneer je langere tijd werkeloos bent kan het lastig zijn om weer aan de slag te komen. Wellicht heb je een afstand tot de arbeidsmarkt opgelopen en kom je kennis en ervaring te kort om voor een goede baan in aanmerking te komen. Het kan ook gewoon lastig zijn om opnieuw een baan te vinden wanneer je die regelmaat wegens omstandigheden (zoals ziekte of een burn-out) hebt verloren.
Dan kan het een goed idee zijn om niet maar blind te blijven solliciteren maar te overwegen om voor jezelf te beginnen. In ons e-book Stoppen met Werken gaan we in principe uit van mensen die vanuit een bestaande baan een nieuwe weg in willen slaan, maar met vrijwel alle tips, stappenplannen en verdienmodellen kun je ook uitstekend aan de slag wanneer je geen werk hebt.
Momenteel geen baan hebben kan ook een zegen blijken. Je hebt namelijk niets te verliezen wanneer je nieuwe bedrijfje geen succes wordt, want je hebt er geen baan voor op hoeven geven. Als langdurige werkeloze heb je bovendien inmiddels geleerd om de motivatie om aan de slag te gaan in jezelf te vinden en niet omdat je nu eenmaal moet.
Waarop letten als je vanuit een uitkering gaat ondernemen?
Als je op dit moment geen uitkering ontvangt hoef je jezelf geen zorgen te maken als je voor jezelf wilt beginnen. Download gewoon ons e-book, zoek een van de kansrijke verdienmodellen uit en begin direct met ondernemen via internet.
Dat ligt iets anders wanneer je op dit moment een uitkering ontvangt zoals een werkeloosheidsuitkering (WW), een arbeidsongeschiktheidsuitkering of de bijstand. Dan mag je niet zomaar gaan ondernemen met behoud van je uitkering.
Ondernemen vanuit de WW
Wanneer je een WW-uitkering ontvangt kun je gewoon een bedrijfje op gaan zetten. Dat doe je wel met toestemming en na overleg met het UWV. Je kunt er voor kiezen om je WW-uitkering te behouden, maar alle gewerkte uren kunnen dan wel in mindering gebracht worden op je uitkering.
Dit kan nadelig zijn omdat je ook uren besteed aan je onderneming waarvoor je (nog) geen facturen uitschrijft. Wanneer je bedrijfje een lange opstartperiode heeft voor er inkomsten binnenkomen kun je er flink op achteruit gaan. De uitkering geldt dan als aanvulling voor het fictieve inkomen dat je als zelfstandige verdient, met als maximum uiteraard het totaalbedrag waar je recht op hebt vanuit de WW.
Een bedrijf beginnen in de bijstand
Het is ook heel goed mogelijk om te gaan ondernemen terwijl je nog bijstand ontvangt. Daar zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden. Je houdt sowieso het geld van je uitkering in de voorbereidingsperiode voor je onderneming. Dat gaat om het schrijven van een ondernemingsplan, het ontwerpen van je promotiemateriaal, enz.
Omdat de regels per gemeente kunnen verschillen is het verstandig om eerst te overleggen met je eigen gemeente en het UWV. Ook de Kamer van Koophandel kan je met advies bijstaan.
Let op: hou je goed aan de regels en voorwaarden
Het is altijd belangrijk om alle regeltjes te volgen en je bijverdiensten of nieuwe inkomsten vanuit je onderneming nauwgezet op te geven, anders moet je wellicht de uitkering weer terugbetalen. Dat gaat vaak niet slechts om het teveel ontvangen bedrag maar zelfs om al het geld dat je via de uitkering in kwestie hebt ontvangen. Het is dus altijd heel goed opletten!
